Een beter klimaat……

Tja dat begint bij jezelf is al heel lang mijn standaardantwoord. Hoe dat zo gekomen is laat zich niet moeilijk raden. Ik was net 20 toen de discussie losbarstte. Als bioloog in opleiding was ik natuurlijk onder de indruk van al dat moois dat zich in de colleges paleontologie en tropische plantenkunde aan mij ontvouwde. Ook de dierenwereld was adembenemend om te zien. En ja, ik keek ook graag om me heen op mijn fietstochten in het Rijk van Nijmegen.  Mede daardoor stond toen al de aandacht voor het milieu al volop in mijn belangstelling. Discussies over de bedreigde Ooijpolder volgde ik van nabij. En daar bovenop kwam ook nog eens de Club van Rome die vertelde dat er grenzen aan de groei zijn. Als dat bij elkaar genomen niet vormend werkt dan weet ik het ook niet. Logisch dat mijn denken evolueerde naar een wereldbeeld waarin die bedreiging (er is niet genoeg voor ons allen), plaats moet maken voor: ga verstandig om met wat je hebt. Dat daarbij “eerlijk delen” hoort is voor mij vanzelfsprekend, maar komt vast in een andere bijdrage tot zijn recht.

Verstandig omgaan met de wereld die we hebben wil ook zeggen, gedraag je nou zo zodat je die wereld van jou, ook kunt doorgeven aan volgende generaties. Voor mijzelf was het duidelijk, grenzen aan de groei bepaald dat het slimmer moet. Ik ben geen econoom, maar de boodschap dat groei gepaard gaat met consumptie van grondstoffen en energie lijkt me volstrekt helder. In Nederland hadden we net afscheid genomen van de steenkoolindustrie waar mijn geboorteregio groot mee geworden was. Het aardgas uit Slochteren werd de onuitputtelijke bron van schonere energie. En daarnaast was er nog de toekomstdroom van schone kernenergie. Geen probleem zo zou je zeggen. Het addertje onder het gras bleek al gauw gevonden te zijn. Kernenergie ontwikkelen was duur en tja, waar laat je dat afval. Toch maar niet doen is altijd mijn stellingname geweest. Eerst eens een goede oplossing van het afvalprobleem, pas dan kunnen we verder zien. 

Nu, zo’n 50 jaar later steekt de discussie over kernenergie de kop weer op. Vandaag via een artikel in de plaatselijke krant over de visie van Bill Gates. (ja die van Windows en van de 7 Covid 19 vaccin fabrieken) Zijn boodschap: kernenergie hebben we echt nodig als we rond 2050 klimaatneutraal willen zijn. En om dat te bereiken zullen we met kracht moeten investeren in R&D. En dan niet om een goede CO₂ opslag te realiseren maar in duurzame schone energie. Een inspirerende gedachte. En passant benoemt hij natuurlijk ook wind en zonne-energie maar zonder een goede energieopslag redden we het daarmee niet. Maar ook hij maakt zich kennelijk nog niet druk over een verantwoorde opslag van het radioactieve restafval. 

Ook in het programma van D66 voor de tweede kamerverkiezingen wordt een passage gewijd aan de mogelijkheid van kernenergie. “Het is duur om energie op te wekken ….. Daar komt bij dat er nog steeds geen goede oplossing is voor het kernafval dat duizenden jaren opgeslagen moet worden. Uit diverse recente studies blijkt bovendien dat kernenergie voor Nederland niet nodig is voor een schoon, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem.” Verderop in het programma wordt aangegeven dat “marktpartijen een vergunning kunnen aanvragen als ze de verantwoordelijkheid nemen voor de ontmanteling en de opslag van het afval.” Wat mij betreft nu voor dit onderwerp een afdoende standpunt. Toch wringt de schoen. 

Vanuit de lokale politiek ben ik uiteraard betrokken bij het proces van de regionale energie-opwekking. We hebben immers vanuit het klimaatakkoord een taakstelling meegekregen. Hoe zijn we in staat om als gemeente “energie neutraal” te worden. Door lokale-regionale omstandigheden zijn we in de mogelijkheden beperkt. Vanwege het nabijgelegen vliegveld MAA kan er in onze gemeente geen opwekking van windenergie plaatsvinden. Vooralsnog alle pijlen dus gezet op zonne-energie.  Waar mogelijk de daken bedekt met zonnepanelen. En omdat het niet genoeg is dan zullen we ook buiten de bebouwde omgeving z.g. zonneweiden moeten gaan realiseren. Na veel studie over dit onderwerp zijn wat zoekgebieden aangewezen.. En zoals mijn collega Martijn (@martijn_kosters) , woordvoerder bij dit debat stelde is draagvlak voor dit beleid cruciaal. En dat blijkt nog niet zo simpel te realiseren te zijn. (zie http://bit.ly/2OPbrha) Want als het echt dichtbij komt schrompelt draagvlak voor dit soort vernieuwingen als sneeuw voor de zon. Ook in de raad van mijn gemeente vindt de stellingname dat we nog wel even kunnen wachten op technologische vooruitgang, dan opeens heel veel ondersteuning. Als lid van die raad voel ik me tekortgeschoten, in mijn ogen hebben we met deze uitkomst onze gemeente slecht gesteund. De weg naar een duurzame gemeente is voor ons uitgeschoven en gemakzuchtige oplossingen zijn een duwtje in de rug gegeven. Dat kan en moet anders, Toch!

En terwijl ik dit schrijf valt het blad van Milieudefensie in de bus. Het verhaalt van de juridische strijd tegen de multinational Shell die gedwongen wordt de in Nigeria aangerichte schade bij haar oliewinning aldaar te vergoeden. De nog lopende zaak dat Shell zijn uitstoot in 2030 met 45% verminderd heeft ten opzichte van 2019 wordt in mei van dit jaar van een uitspraak voorzien. Acties die steun verdienen en perspectief bieden, zoveel is zeker.

Terug naar het begin. Terug naar de grenzen aan de groei. Die zijn er nog steeds. En het lijkt wel alsof we niet in staat zijn om langs andere wegen te gaan. Het wordt nu toch echt tijd om te ontdekken hoe we een betere verdeling van de schaarste aan grondstoffen en energie, om kunnen zetten in het creeren van kansen voor een goed toekomstperspectief voor iedereen. In dat verband spreekt het voorbeeld van de circulaire landbouw me wel aan. En kleinschalige energieopwekking gecombineerd met duurzaam gebruik. Maar er moet veel meer zijn. Kortom: hoe ontwikkelen we een duurzame samenleving. Ook 50 jaar na de Club van Rome een voor mij nog urgente vraag. Helpt u mij de weg te vinden?