Presentatie regionale energietransitiestrategieën
Vandaag op 1 juli is de presentatie van de resultaten van de Regionale Energietransitie Strategieen (RES). Als raadslid heb ik meegedaan aan de besluitvorming over ons lokale plan, vervolgens is dat opgeteld naar de regio Zuid-Limburg en vandaag worden de landelijke cijfers gepresenteerd. Vergeleken met het concept van oktober 2020 ziet het er iets beter uit. Tot 2030 is een totaal aan 54,9 terrawattuur opgenomen, aanmerkelijk meer dan de 35 die in het klimaatakkoord staat. Er is wel een verschuiving merkbaar. Per regio, maar ook qua energiebron; het aanbod aan zonne-energie loopt op terwijl de bouw van windmolens over land vertraging oploopt.
Op zich is het bemoedigend dat de planontwikkeling ambitieuzer is maar bij de uitvoering blijkt het alsnog te haperen. Zo gelast de Raad van State een milieueffectrapportage over de gevolgen van geluid en lichtweerkaatsing van windmolens op land geplaatst. En zijn de lokale uitingen van het NIMBY verschijnsel inmiddels niet bij te houden. Dat vraagt natuurlijk om actie op een hoger beleidsniveau. Maar helaas we zitten in een fase van kabinetsformatie.
Kabinetsformatie draait om de hete brij heen
In deze beginnende zomerperiode ligt de kabinetsformatie op zijn gat. Na twee informateurs (Tjeenk Willink en Hamer) gaan de leiders van de grootste partijen aan de slag om een stukkie te schrijven. Over het belang daarvan valt te twisten. Het mag geen aanzet zijn tot een regeerakkoord al is het wel de bedoeling dat het aanleiding geeft tot inhoudelijke gesprekken. Die overigens pas gaan plaatsvinden nadat een vakantieperiode is ingelast. Tja een van de betrokken fractieleiders mag dan onlangs gezegd hebben “vooruit met de geit” maar de betekenis van die uitspraak is hij kennelijk vergeten laat staan dat ernaar gehandeld wordt. We moesten tempo maken zo was het toch net na de verkiezingen van maart. Is er niet een groot probleem met de klimaattransitie, de woonmarkt, hebben we geen kansencrisis in het onderwijs en was het vertrouwen in de democratische staat van het land niet ernstig geschaad? Alle reden om tot actie over te gaan dacht ik zo. Maar nee, de grote mensenpolitiek gedraagt zich anders als het om leiderschap gaat. Ik heb natuurlijk een eigenzinnige kijk op het geheel aangezien ik al lang aanhanger ben links van het politieke midden. Daarbij probeer ik op een rationele manier mijn rol als lokaal politicus in te vullen. Maar landelijk werkt het kennelijk anders. Partijpolitieke belangen gaan voor op ….. tja eigenlijk al het andere.
Crisis in de rechtstaat!
Om een beetje zicht te krijgen wat er speelt keek ik afgelopen zondag weer met belangstelling naar Buitenhof. Daar als gast wederom Herman Tjeenk Willink. Hij zit al zo’n 40 jaar in zijn rol als ondersteuner van het politieke discours maar ik kan me niet anders voorstellen dan dat de huidige situatie hem enorm frustreert. Hij en de tweede informateur schijven enorme epistels waarin de inhoudelijk belangrijke onderwerpen voorop staan maar de hele Tweede Kamer bestaat het om daaraan voorbij te gaan. We hebben de politiek toch uitgevonden om richting te geven aan de wenselijke ontwikkeling? Ik zou zeggen doe dat dan ook. En zie hoe je daarover het eens kunt worden. Maar nee. Men is volstrekt naar binnen gekeerd. En daardoor ontstaat de grootste bedreiging van de samenleving. Juist vanwege het ontbreken van een visie op de rol en functie van de overheid kalft onze democratische rechtsorde af. Hadden we niet een overheid nodig om met elkaar inhoud en richting te geven aan hoe wij allen (welke achtergrond dan ook) met elkaar samen kunnen leven in dit land? In ons systeem zitten gelukkig correctiemogelijkheden. Maar als politieke partijen enkel met hun eigen belang bezig zijn en niet kijken naar de instituties die tegenwicht moeten geven zoals de rechterlijke macht, dan is dat schadelijk voor ons democratisch bestel. De waarschuwing van de informateur wordt door de huidige politieke macht niet ter harte genomen. In plaats van de correctie van de rechter om te zetten in een oplossing roepen politici dat de rechters hun boekje te buiten gaan. Zonder dat men in de gaten heeft dat de eigen legitimiteit daarmee te grabbel gegooid wordt. En zo gaan we een zomerperiode in en blijven grote problemen onaangeroerd op tafel liggen. Als oude rot in het vak heeft HTW een mooie uitsmijter die ik van harte kan onderschrijven. De jongere generatie zit niet zo vastgeroest in de politieke strijd. Het gaat immers ook om hun toekomst. Verderop in het programma gaf de EU commissaris Frans Timmermans een mooie uitweg uit deze impasse. Waarom niet het kiesrecht naar 16 jaar gebracht? Die stellingname kan ik volledig onderschrijven en ik hoop dat nog mee te kunnen maken maar betwijfel of daarvoor de basis in de huidige formatie gelegd wordt.
Klimaatcrisis …..en door!!!
De volgende twee gasten in het programma eurocommissaris Frans Timmermans en actievoerder Marjan Minnesma van Urgenda hadden het vooral over de klimaatdoelen. De recente rapportages van de klimaatonderzoekers uit het IPCC laten zien dat we de doelen van Parijs niet halen.[1] Klimaatverandering gaat sneller dan gedacht en dreigt op hol te slaan met extreme weersverschijnselen (brand, cyclonen, overstromingen) die vaker tegelijk gaan voorkomen, soorten die massaal uitsterven en een instabiele voedselproductie. Vanochtend in de Volkskrant[2] vraagt Eva Rovers in een opinie bijdrage zich terecht af waarom de journalistiek haar rol niet oppakt en de wetenschappelijke bevindingen niet vertaalt naar toegankelijke verhalen. Het is meer dan ooit tijd om onder ogen te zien wat op ons afkomt. En maatregelen te nemen die het tij zouden kunnen keren. Mede daarom houdt Urgenda de druk op de ketel met haar actiemiddelen. Als we de economie weten te verduurzamen, als we een verandering van het grondgebruik nastreven op een zodanige manier dat speculatie wordt tegengegaan, als we internationale afspraken maken én uitvoeren kunnen we het tij wellicht nog keren. Maar veel tijd is er niet meer. Na 6 jaar blijkt dat de overheid nauwelijks in actie is gekomen. De uitspraak van de rechter heeft niet geleid tot een intensivering van het beleid. In tegendeel moet je zeggen. De impasse bij de formatie heeft m.i. dan ook alles te maken met het niet willen accepteren van de fundamentele veranderingen die nodig zijn om onze toekomst veilig te stellen. Terecht dat Urgenda dan ook naar de rechter wil om uitvoering te vragen van de in het oorspronkelijke vonnis opgenomen dwangmaatregelen richting de overheid als er geen gevolg gegeven wordt aan de uitspraak. En ja, dat een CDA tweede kamerlid (H Bontenbal) daarop reageert met de uitspraak dat Urgenda “niet fair” is en de rechters teveel aan klimaatbeleid lijken te doen geeft goed aan in welke crisis de Nederlandse rechtstaat verkeert.[3] Zou het nog kunnen lukken met het Nederlandse klimaatbeleid?
Er gebeurt meer. Milieudefensie heeft in het verlengde van de actie van Urgenda Shell juridisch aangevochten. En weer met succes. Als gevolg daarvan gaat Shell haar eigen energietransitie intensiveren. Goede kans dat andere grote bedrijven gaan volgen. In zijn verdediging gebruikte Shell het argument dat klanten nog steeds om diesel en benzine vragen.[4] Dat raakt natuurlijk een kern maar gelijk ook de rechter aangaf is dit niet doorslaggevend voor het uiteindelijke oordeel.[5]
En individuele burger dan?
Voor mijzelf heb ik die vraag ook gesteld. Het antwoord is niet eenvoudig maar daar wordt aan gewerkt. Begin 2020 liep ik samen met een van mijn zonen mee in de klimaatmars in Amsterdam. Vanaf dat moment heb ik de geuzennaam ook omarmd die Dijkstra aan Jetten uitdeelde door deze “klimaatdrammer” te noemen. De toekomst van planeet aarde ging me niet alleen in de jaren 70 na aan het hard[6], maar ook nu. Vandaar dat ik, helaas pas in 2017, begonnen ben met het plaatsen van zonnepanelen op het dak van onze woning. En dit jaar heb ik doorgezet door mijn huidige auto te vervangen door een volledig elektrisch aangedreven exemplaar. De energiezuinige rijprincipes van “het nieuwe rijden” had ik al omarmd en grotere afstanden ga ik met het openbaar vervoer. Een reis met het vliegtuig zal ik niet meer maken. We vangen water op in grote regentonnen om het geleidelijk weer te infiltreren in de aarde. We maken zo min mogelijk gebruik van verpakkingsmateriaal en daar waar mogelijk scheiden we het afval. Door de jaren heen is mijn ecologische voetafdruk [7] groot genoeg geweest. Alle reden om de stap nu flink kleiner te maken. En door dat, met de mogelijkheden die ik heb, uit te blijven dragen, hoop ik dat het tij langzaam maar gestaag toch ten goede zal keren. Een voorbeeld doet volgen. En wie weet geeft de zomerrust ook bij onze politici een verfrissende blik. Kortom; Energietransitie is nodig, laten we beginnen.
[1] ZIE WWW.IPCC.CH
[2] Volkskrant 1 juli pag 28
[3] Telegraaf 29 juni 2021 “CDA botst met Urgenda”
[4] Zie mijn blog van 20210527 “Moet het weer over het klimaat gaan?”
[5] “Niet alleen Shell moet aan de slag na vonnis, automobilisten en consumenten ook.” Maarten Kroon, Henk Waardenaar De volkskrant 28 juni 2021
[6] Zie blog 20210218 “Een beter klimaat….”
[7] Voetafdruktest.wwf.nl
[1] https://www.vpro.nl/buitenhof/kijk/afleveringen/2021/buitenhof-27-juni-2021.html
kanttekening bij mijn dag 